Doç. Dr. Mehmet Bedii Kaya
Bilişim Hukuku

İNTERNET ORTAMININ KONTROLÜNDE YETKİ, SEBEP VE USUL

Doç. Dr. Mehmet Bedii KAYA

İnternet ortamının düzenlenmesi, Türk hukukunun en güncel meseleleri arasında kalmaya devam etmektedir. Instagram ve Roblox engellemesi sonrası erişimin engellenmesi konusu tekrar alevlenmiştir.

Türkiye’de erişimin engellenmesi denilince akla gelen ilk mevzuat İnternet Yasası olarak da anılan 5651 sayılı Kanun! Youtube’dan Wikipedia’ya Ekşisözlük’ten Twitter’a, bu yasanın hışmına uğramayan bir platform kalmadı gibi!

Bir web sitesine erişim engellendiğinde olağan şüpheli hep 5651 olsa da 5651 dışında da azımsanmayacak kadar farklı mevzuat internet ortamını düzenlemekte ve internet ortamına müdahale etmektedir. İlk başlarda istisnai olan bu düzenlemeler genelleşmeye başlamıştır. Erişimin engellenmesi yetkisi idarelerde bir nevi mündemiç yetkilere dönüşmüştür. Ne zaman bir kurum/idare kurulsa, mutlaka erişimin engellenmesi için o idareye özel olarak yetki verilmektedir.

Halihazırda internet ortamındaki bir içeriğe erişimin engellenmesi konusunda görevli ve yetkili kurum ve kuruluşlar şunlardır:

  • Hâkim
  • Mahkeme
  • Cumhuriyet Savcısı
  • Cumhurbaşkanlığı
  • Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)
  • BTK Başkanı
  • Erişim Sağlayıcıları Birliği (ESB)
  • Erişim Sağlayıcılar
  • Sağlık Bakanlığı
  • Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
  • Ticaret Bakanlığı
  • Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı
  • Tarım ve Orman Bakanlığı
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
  • Valilik veya İçişleri Bakanlığı
  • Reklam Kurulu
  • Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)
  • Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)
  • Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)
  • Türkiye Futbol Federasyonu (TFF)
  • Milli Piyango İdaresi (MPİ)
  • Türkiye Jokey Kulübü (TJK)
  • Spor Toto Teşkilat Başkanlığı
  • Diyanet İşleri Başkanlığı
  • Yüksek Seçim Kurulu (YSK)

5651 sayılı Kanun’un eleştirilecek çok yönü vardır. Yasanın her bir maddesindeki birden fazla Anayasa Mahkemesi kararı zaten yapısal sorunların birer karinesi! Yine de 5651’in kendine ait bir sistematiği vardır. 5651 dışındaki mevzuat için ise bir sistematikten bahsetmek zor! Tutarlılık arz etmeyen bu düzenlemeler çelişkili bir erişim engellenmesi uygulanması gelişmesine sebep olmaktadır.

Müteakip bölümdeki listede de görüleceği üzere erişimin engellenmesi konusunda usul birliğinden söz etmek mümkün değildir. Çoğu engelleme kararı herhangi bir hâkim onayına dahi sunulmamaktadır. Kimi engelleme kararı bir uyarı sonrası alınırken kimisi doğrudan alınmakta ve derhal uygulanmaktadır.

Bilhassa konu futbol ve kumar olduğu zaman ilgili kurumlara sınırsız bir yetki verilmektedir. Örneğin, Türkiye Futbol Federasyonu verilen erişimin engelleme yetkisi ne Cumhurbaşkanlığında ne de Milli İstihbarat Teşkilatında vardır. Zira TFF öncesinde veya sonrasında herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın doğrudan dilediği web sitesine tercih ettiği yöntemle erişimi engellerken kamu düzenini ilgilendiren konularda Cumhurbaşkanlığı 8/A maddesine dayalı aldığı kararı hâkim onayına belirli bir sürede sunmak zorundadır.

Kumar oynamayı kolaylaştırma ve erişilebilir kılma politikasının bu alandaki kurum verilen yetkilere de yansıdığını söylemek mümkündür. Yasa dışı kumarla mücadele için kurumlar özel yetkilerle donatılmıştır. Milli Piyango İdaresi, Türkiye Jokey Kulübü (TJK), Spor Toto Teşkilat Başkanlığı de tıpkı TFF gibi doğrudan dilediği web sitesine erişimi engelleyebilmektedir. Karalar herhangi bir şekilde hâkim onayına sunulmamaktadır. Diğer bir deyişle, engellenecek web siteleri belirlenmektedir ve herhangi bir makamın ön kontrolü veya onayı olmaksızın doğrudan bu web siteleri engellenmektedir. Örnekleri artırmak mümkündür.

Peki, çözüm nedir? Hem engelleme kararlarının alınması hem de uygulanan teknikler açısından usul birliği sağlanmalıdır. 5651 dışındaki tüm düzenlemeler kaldırılarak 5651 temel bir internet usul yasasına dönüştürülmelidir. Tüm engelleme kararları için hâkim kararı güvencesi getirilmelidir. Tüm engelleme kararları için yeknesak ve etkin bir itiraz mekanizması kurulmalıdır. Bunlar en temel öneriler. Şüphesiz bunlar dışında da sorunlar vardır. Ancak bir an evvel hem mevzuatta ve hem de teknik uygulamada birlik sağlanmalıdır.

5651 dışı düzenlemelerin 5651 içerisine alınması ilk adımdır. Peki ideal bir internet düzenlemesi nasıl olmalıdır? 5651 gibi bir yasa hangi nitelikleri haiz olmalıdır? İnternet Hukuku çalışmamda bu sorunun yanıtını şu şekilde vermiştim:

(1) İnternet ortamının düzenlenmesine ilişkin açık bir yasal düzenleme olmalıdır.

(2) İnternete açık ve meşru amaçlarla müdahale edilmelidir.

(3) Müdahale geçici nitelikte olmalıdır.

(4) Müdahale belirli bir hedefe yönelmeli ve spesifik olmalıdır.

(5) Ölçülülük ilkesi her daim gözetilmeli ve en az müdahaleci tekniğin kullanılması zorunlu tutulmalıdır. Müdahale gerekçeleri demokratik bir toplumda gerekli olmalı ve müdahale için baskın bir sosyal ihtiyaç bulunmalıdır. Bir içeriğe yönelik tedbirin genel bir engellemeye dönüşmesini önleyecek teknik önlemler alınmalıdır.

(6) İnternet ortamına ancak bir mahkeme kararıyla müdahale edilmelidir. İdari makamlara istisnai durumlarda ve kararlarının bağımsız mahkemelerce etkin şekilde denetlenmesini temin edecek mekanizmaların kurulması kaydıyla yetki verilmelidir.

(7) İnternete müdahale kararları gerekçeli olmalıdır. Karar, kısıtlamanın etkinliği ve aşırı engelleme risklerine göre yapılacak bir değerlendirmeye dayanmalıdır. Bu değerlendirme, kısıtlamanın internet içeriğine veya belirli tip içeriğe erişimi ölçüsüz engelleyip engellemeyeceğini ve ayrıca belirtilen meşru amaca ulaşmak için en az kısıtlayıcı araç olup olmadığını içermelidir.

(8) Tüm süreçte en üst düzeyde şeffaflık sağlanmalıdır.

(9) Müdahale kararlarına ilişkin pratik itiraz imkânı ve etkin hak arama mekanizmaları tesis edilmelidir.

(10) Keyfî müdahalelere ilişkin özel koruma mekanizmaları ve tazmin imkânları var olmalıdır.

(11) Platform sorumluluğuna ilişkin muafiyet kuralları gözetilmelidir. Her türlü hukuki zarardan değil, sadece nefret söylemi ve şiddete teşvik içeriklerinden dolayı bunların sorumluluklarına gidilebilmelidir.

(12) Platformların, uyar-kaldır mekanizmalarının etkinliğini sağlaması temin edilmelidir.

EK 1 – Erişimin Engellenmesine İlişkin Yetki Haritası

Yetki/Kişi/Kurum/KuruluşKonuDayanakErişimi Engelleme Usulü
(I) Soruşturma evresinde hâkim (II) Kovuşturma evresinde ise mahkeme (II) Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısıKatalog suçlar: (I) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yer alan; İntihara yönlendirme (madde 84), Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra), Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190), Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194), Müstehcenlik (madde 226), Fuhuş (madde 227), Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228); (II) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar; (III) 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yer alan suçlar; (IV) 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununun 27. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında yer alan suçlar.5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 8– Hâkim/mahkeme kararıyla engelleme yapılır.
– Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcının aldığı engelleme kararı hakîm onayına sunulur.
BTK BaşkanıKatalog suçlar: (I) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yer alan; İntihara yönlendirme (madde 84), Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra), Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190), Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194), Müstehcenlik (madde 226), Fuhuş (madde 227), Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228); (II) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar; (III) 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yer alan suçlar; (IV) 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununun 27. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında yer alan suçlar.5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 8– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
CumhurbaşkanlığıYaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya birkaçına bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hâller5651 sayılı 5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 8/A– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı yirmi 24 saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur.
CumhurbaşkanlığıAnayasanın 22. maddesinde sayılan sebeplerden biri veya birkaçına bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hâller (Haberleşme hürriyeti: Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçı)5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, Madde 60(10)– Doğrudan internet Türkiye genelinde veya bölgesel olarak yavaşlatılabilir.
– Yavaşlatma kararı yirmi 24 saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur.
İlgili bakanlıkların talebi üzerine BTK BaşkanıMillî güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması5651 sayılı 5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 8/A(1)– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı yirmi 24 saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur.
Erişim Sağlayıcıları Birliği (ESB)Sulh ceza hâkiminin verdiği içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararına konu kişilik hakkının ihlaline ilişkin yayının başka internet adreslerinde de yayınlanması durumunda ilgili kişinin başvurusu üzerine5651 sayılı 5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 9(9)– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
BTK Başkanıİnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edilmesi halinde ilgili kişinin talebiyle5651 sayılı 5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 9/A(1)– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı yirmi 24 saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur.
BTK BaşkanıÖzel hayatın gizliliğinin ihlaline bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde ilgili kişinin talebine gerek olmaksızın doğrudan5651 sayılı 5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 9/A(8)– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı yirmi 24 saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur.
Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu (BTK)Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerin siber saldırılara karşı korunması ve bu saldırılara karşı caydırıcılık sağlanması5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, Madde 60– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)Piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan ve uygunsuz olan bir cihazın internet üzerinden tanıtımı ve satışının yapılmasıTelsiz Ekipmanlarının Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik, Madde 19– Uyarı yapılır.
– 24 saat içerisinde içerik kaldırılmazsa doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Erişim SağlayıcılarErişimi engelleme kararı verilen yayınlarla ilgili olarak alternatif erişim yollarını engelleyici tedbirler almak5651 sayılı 5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 6(1)(ç)– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Gerçek ve Tüzel kişiler ile Kurum ve Kuruluşlarİnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlali5651 sayılı 5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 9(1)– Sulh ceza hakîmi kararı üzerine engelleme yapılır.
Gerçek ve Tüzel kişiler ile Kurum ve Kuruluşlarİnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talebiyle başvuranın adının karara erişimin engellenmesine konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verilmesi5651 sayılı 5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 9(10)– Sulh ceza hakîmi kararıyla ilişkilendirilmeme kararı verilir.
Sağlık Bakanlığı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz KurumuMüstahzarların tanıtım veya satışların internet üzerinden yapılması1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu, Madde 18– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel MüdürlüğüSosyal paylaşım ve internet siteleri üzerinden yapılan sağlıkla ilgili tanıtım ve bilgilendirmelerde insan sağlığını tehlikeye düşüren veya tanı ve tedavi sürecini olumsuz olarak etkileyen veya bu süreci engelleyici nitelikte suç unsuru bulunmasıSağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik, Madde 10– Suç duyurusu yapılır.
– Hâkim/mahkeme kararıyla engelleme yapılır.
– Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcının aldığı engelleme kararı hakîm onayına sunulur.
Tarım ve Orman BakanlığıPiyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan uygun olmayan bir ürünün internet üzerinden tanıtımı ve satışının yapılmasıTarımda Kullanılan Gübrelerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği, Madde 10– Uyarı yapılır.
– 24 saat içerisinde içerik kaldırılmazsa doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi ve Teknoloji İl MüdürlükleriSanayi ve Teknoloji Bakanlığının sorumluluğunda bulunan ürünlere ilişkin teknik düzenlemelere aykırılıklar sebebiyle ürünün piyasaya arzının ve piyasada bulundurulması engellenmesiSanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği, Madde 32– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Kültür ve Turizm Bakanlığıİzinsiz kiralama faaliyetinin tespit edilmesi7464 sayılı Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Madde 4– Uyarı yapılır.
– 24 saat içerisinde içerik kaldırılmazsa doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)İzinleri almaksızın finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman faaliyetlerinin internet ortamında gerçekleşmesi6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu, Madde 46– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)RTÜK’ten geçici yayın hakkı ve/veya yayın lisansı bulunmayan ya da bu hak ve/veya lisansı iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin yayın hizmetlerinin internet ortamından iletilmesi6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun, Madde 29/A, Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik– Sulh ceza hâkimi kararıyla engelleme yapılır.
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF)Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki futbol müsabakalarına ilişkin yayınların internet ortamında hukuka aykırı olarak kullanıma sunulması5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Ek Madde 1– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Ticaret BakanlığıÇok büyük ölçekli elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret pazar yerlerinde (I) ekonomik bütünlük içinde bulunduğu bankaların ya da 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketlerin, kredi verme işlemleri dâhil sundukları her türlü hizmetin gerçekleştirilmesine ilişkin faaliyette bulunmasına imkân sağlamaları; (II) 6493 sayılı Kanun kapsamındaki elektronik para kuruluşlarınca ihraç edilen elektronik paraların kabulüne ilişkin faaliyette bulunulmasına imkân sağlamaları; (III) 6493 sayılı Kanunun 12. ikinci fıkrasının (h) bendi ile 18. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca 6493 sayılı Kanun kapsamı dışında kalan araçlarla ilgili hizmetler sunması veya ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişilerce bu hizmetlerin sunulmasına imkân sağlaması; (IV) Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcının lisansı almaması veya lisansı yenilememesi; (V) Çok büyük ölçekli elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının mal veya hizmet ilanlarının yayımlanmasına elektronik ortam sağlaması hâlinde, aynı ortamda mal veya hizmet teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlaması, bu hizmetlerin kendisi veya ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişiler tarafından farklı elektronik ortamlarda verilmesi hâlinde bu ortamlar arasında erişim imkânı sunması ve birbirinin tanıtımını yapması6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, Madde 12(3)– Uyarı yapılır ve süre verilir.
– Uyarı sonrası ihlal ortadan kaldırılmazsa doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Reklam KuruluTicari reklamlara ilişkin kurallara aykırılıklar6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Madde 77– Uyarı yapılır ve süre verilir.
– Uyarı sonrası 24 saat içerisinde içerik kaldırılmazsa doğrudan engelleme kararı alınır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel MüdürlüğüElektronik ortamda piramit satışların durdurulması6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Madde 80– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi BaşkanlığıTütün mamulleri veya alkollü içkilerin, etil alkol, metanol, makaron, sarmalık kıyılmış tütünün ve yaprak sigara kâğıdının tüketicilere satışının internet, televizyon, faks ve telefon gibi elektronik ticaret araçları ya da posta ile sipariş yöntemi kullanarak yapmak üzere satış sisteminin kurulması veya faaliyette bulunulması4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun, Madde 8; Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Madde 26– Hâkim/mahkeme kararıyla engelleme yapılır.
– Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcının aldığı engelleme kararı hakîm onayına sunulur.
Valilik veya İçişleri Bakanlığıİzinsiz yardım toplama faaliyetinin internet ortamında yapılması2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu, Madde 6– Uyarı yapılır ve süre verilir.
– Uyarı sonrası 24 saat içerisinde ihlal ortadan kaldırılmazsa sulh ceza hakimliğine başvurulur.
Ürünlere ilişkin teknik düzenlemeleri hazırlayan, yürüten veya ürünleri denetleyen kamu kuruluşuPiyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan uygun olmayan bir ürünün internet üzerinden tanıtımı ve satışının yapılması7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu, Madde 17– Uyarı yapılır ve süre verilir.
– Uyarı sonrası 24 saat içerisinde içerik kaldırılmazsa doğrudan engelleme kararı alınır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)İzinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin, internet aracılığı ile yürütülmesi6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, Madde 99– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)(I) SPK tarafından belirlenen esaslara ya da yasaklara aykırı olarak kripto varlıklara yönelik internet üzerinden ilan, reklam ve duyuru yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi; (II) SPK tarafından belirlenen esaslara aykırı olarak kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve/veya portföy yöneticiliği yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi; (III) İzin alınmaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinin internet aracılığıyla yapıldığının SPK tarafından tespit edilmesi6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, Madde 99/A– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
İlgili mevzuat çerçevesinde şans oyunu tertip etme hak ve yetkisine sahip kurumlar ile bu hak ve yetkinin devredildiği kurum, kuruluş ve özel hukuk tüzel kişileri (Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü (TJK), Spor Toto Teşkilat Başkanlığı)5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanununa ilişkin suçların internet ortamında işlenmesi5651 İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, Madde 14; 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanun, 3670 sayılı Milli Piyango Teşkiline Dair Kanun, Sanal Ortamda Oynatılan Talih Oyunları Hakkında Yönetmelik– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik BakanlığıÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının görev alanında bulunan ürünlere ilişkin uygunsuzluk durumlarıÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği, Madde 29– Uyarı yapılır ve süre verilir.
– Uyarı sonrası 24 saat içerisinde içerik kaldırılmazsa doğrudan engelleme kararı alınır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulması kapsamında çocuğun uzman veya öğretmen tarafından yükümlüden ya da hak sahibinden teslim alındığı veya diğerine teslim edildiği sırada kayda alınan ses veya görüntülerin internet ortamında yayınlanması nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden ilgililerÇocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulması kapsamında çocuğun uzman veya öğretmen tarafından yükümlüden ya da hak sahibinden teslim alındığı veya diğerine teslim edildiği sırada kayda alınan ses veya görüntülerin internet ortamında yayınlanması5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu, Madde 41/G– Sulh ceza hakîmi kararıyla engelleme yapılır.
Diyanet İşleri Başkanlığı Mushafları İnceleme ve Kıraat KuruluOnaysız veya mühürsüz basıldığı veya yayımlandığı tespit edilen mushaf ve cüzler halindeki mushaflar ile sesli, görüntülü ve elektronik ortamda hazırlanan Kur’an-ı Kerim yayınlar633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Madde 6– Hâkim/mahkeme kararıyla engelleme yapılır.
– Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcının aldığı engelleme kararı hakîm onayına sunulur.
Asliye Ticaret MahkemeleriHaksız rekabetin, her türlü basın, yayın, iletişim ve bilişim işletmeleriyle, ileride gerçekleşecek teknik gelişmeler sonucunda faaliyete geçecek kuruluşlar aracılığıyla işlenmesi6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, Madde 58– Mahkeme kararıyla tedbir alınır.
Cumhuriyet SavcısıDijital iletim de dahil olmak üzere işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla servis ve bilgi içerik sağlayıcılar tarafından eser sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin bu haklarının ihlâli5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Ek Madde 4– Uyarı yapılır.
– Uyarı neticesi ihlal ortadan kaldırılmazsa Cumhuriyet savcısı kararıyla engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK)Oy verme gününden önceki on günlük sürede, yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın yapılması ve herhangi bir surette dağıtımı298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, Madde 55/B– Doğrudan engelleme yapılır.
– Engelleme kararı hâkim onayına sunulmaz.