FTX Krizinden Kıssadan Hisseler

Kripto varlıkların ve kripto borsalarının regülasyon tartışması güncelliğini korumakta. Nasıl bir regülasyon olmalı? Alanın dinamikliğine ket vurulmadan dengeler nasıl sağlanmalı? Çerçeve bir regülasyon mu, yoksa kazuistik yöntem mi? Borsaların hukuki sorumluluğu nasıl belirlenmeli? Kripto madenciliği aslen iktisap olarak mı değerlendirilmeli? Vergilendirme hangi temellere göre yapılmalı? Sabit coinler farklı bir statüye mi tabi tutulmalı? Borsalara lisans yükümlülüğü getirilmeli mi? Yanıtı aranan epeyce soru var.

Regülasyon tartışmaları devam ederken bir yandan FTX vakası gündemin ortasına oturdu. Terra olayından sonra en büyük kripto krizi! FTX, risk sermayesi şirketi Alameda Research ile birlikte bir likidite krizinin içine girdi ve neticede FTX Trading Ltd Chapter 11 – iflas başvurusunda bulundu.

Bu kısa blog yazısında kripto varlıkların regülasyonuna yönelik olarak FTX krizini bir kıssa olarak kabul edip buradan bazı hisseler çıkarmaya çalışacağım.

Aşağıdaki notlar FTX (Chapter 11) dosyasından alıntıdır:[1]

A. FTX Dosyasından Notlar

1. FTX şirket kaynaklarının şahsi amaçlarla kullanımı

FTX şirketinin şirketin yöneticisi olarak çalışan Sam Bankman-Fried’e 1 milyar dolar borç verdiği iddia edilmekte:

“Related Party Loans Receivable of $4.1 billion at Alameda Research (consolidated) consisted primarily of a loan by Euclid Way Ltd. to Paper Bird Inc. (a Debtor) of $2.3 billion and three loans by Alameda Research Ltd.: one to Mr. Bankman-Fried, of $1 billion; one to Mr. Singh, of $543 million; and one to Ryan Salame, of $55 million.” (s 9)

2. İnsan kaynakları süreçlerindeki aksaklıklar

FTX şirketinin tüm çalışanlarının kayıtlarının tutulduğu güncel bir insan kaynakları sistemi kullanmadığı iddia edilmekte:

“D. Human Resources

59. The FTX Group’s approach to human resources combined employees of various entities and outside contractors, with unclear records and lines of responsibility. At this time, the Debtors have been unable to prepare a complete list of who worked for the FTX Group as of the Petition Date, or the terms of their employment. Repeated attempts to locate certain presumed employees to confirm their status have been unsuccessful to date.” (s 21)

3. FTX şirket kaynaklarının çalışanlara ev ve şahsi ihtiyaçların temini için kullanımı

FTX şirketinin, müşterilerinin varlıklarını, çalışanlarına ev ve şahsi eşyalar gibi harcamalar için kullandığı iddia edilmekte:

“E. Disbursement Controls

(…)

63. In the Bahamas, I understand that corporate funds of the FTX Group were used to purchase homes and other personal items for employees and advisors. I understand that there does not appear to be documentation for certain of these transactions as loans, and that certain real estate was recorded in the personal name of these employees and advisors on the records of the Bahamas.” (s 22)

4. Dijital varlıkların muhafazasına ilişkin sorunlar

FTX şirketinin dijital varlıkları gereken güvenlik önlemlerini almadan tuttuğu ve yetkisiz erişime açtığı iddia edilmekte:

“F. Digital Asset Custody

65. The FTX Group did not keep appropriate books and records, or security controls, with respect to its digital assets. Mr. Bankman-Fried and Mr. Wang controlled access to digital assets of the main businesses in the FTX Group (with the exception of LedgerX, regulated by the CFTC, and certain other regulated and/or licensed subsidiaries). Unacceptable management practices included the use of an unsecured group email account as the root user to access confidential private keys and critically sensitive data for the FTX Group companies around the world, the absence of daily reconciliation of positions on the blockchain, the use of software to conceal the misuse of customer funds, the secret exemption of Alameda from certain aspects of FTX.com’s auto-liquidation protocol, and the absence of independent governance as between Alameda (owned 90% by Mr. Bankman-Fried and 10% by Mr. Wang) and the Dotcom Silo (in which third parties had invested).” (s 22-23)

5. Müşteri varlıklarının kötü amaçlı kullanımını gizleyen özel yazılımın varlığı

FTX şirketinin geliştirdiği özel bir yazılımla müşteri varlıklarının amaç dışı kullanımını gizlediği ve kötü amaçlı kullanımların sistemde fark edilmemesini sağladığı iddia edilmekte:

“(…) the use of software to conceal the misuse of customer funds(…)” (s 23)

6. İflas başvurusu yapıldığı günde dahi 400 milyon dolar gibi bir varlığın yetkisiz şekilde üçüncü taraflara aktarılması

FTX şirketinin iflas başvurusu yapıldığı ana kadar erişebildikleri kripto varlıkları keyfi olarak aktarmaya devam ettikleri iddia edilmekte:

“66. The Debtors have located and secured only a fraction of the digital assets of the FTX Group that they hope to recover in these Chapter 11 Cases. The Debtors have secured in new cold wallets approximately $740 million of cryptocurrency that the Debtors believe is attributable to either the WRS, Alameda and/or Dotcom Silos. The Debtors have not yet been able to determine how much of this cryptocurrency is allocable to each Silo, or even if such an allocation can be determined. These balances exclude cryptocurrency not currently under the Debtors’ control as a result of (a) at least $372 million of unauthorized transfers initiated on the Petition Date, during which time the Debtors immediately began moving cryptocurrency into cold storage to mitigate the risk to the remaining cryptocurrency that was accessible at the time, (b) the dilutive ‘minting’ of approximately $300 million in FTT tokens by an unauthorized source after the Petition Date and (c) the failure of the co-founders and potentially others to identify additional wallets believed to contain Debtor assets.” (s 23)

7. Şirketin diğer varlıklarının kaydının düzgün tutulmamış olması

FTX şirketinin milyar dolarları bulan başka yatırımları olmasına rağmen bunların kayıtlarının düzgün tutulmadığı iddia edilmekte:

“G. Custody of Other Assets and Investments

69. The FTX Group had billions in investments other than cryptocurrency, as suggested above in the descriptions of the four Silos. However, the main companies in the Alameda Silo and the Ventures Silo did not keep complete books and records of their investments and activities.” (s 24)

8. Şirket içi iletişimin otomatik silinen uygulamalar kanalıyla yapılması

FTX şirketinin CEO’su Sam Bankman-Fried’ın tüm ticari kararları belirli bir süre geçtikten sonra otomatik silinme özelliği olan uygulamalar üzerinden aldığı ve tüm çalışanlarının da aynı uygulamaları kullanmasını tavsiye ettiği iddia edilmekte:

“H. Information and Retention of Documents

71. One of the most pervasive failures of the FTX.com business in particular is the absence of lasting records of decision-making. Mr. Bankman-Fried often communicated by using applications that were set to auto-delete after a short period of time, and encouraged employees to do the same.” (s 24-25)

9. Dijital altyapıya izinsiz erişimler

Şirketin uhdesindeki kripto varlıklara ve diğer hassas verilere izinsiz erişimler yapıldığı iddia edilmekte:

“J. Access to Data

75. The Debtors have cryptocurrency, digital assets and other critically sensitive data in repositories that have been the subject of unauthorized attempts to access.” (s 25)

B. Kıssadan Hisseler

FTX şirketine ilişkin süreç uzun süre daha gündemde kalmaya devam edecek. Şu an konu Chapter 11 sürecinde. Aslında FTX şirketinin yaşadığı süreç bir kripto meselesinden ziyade temel bir şirketler hukuku meselesi. Konu, finansal hatta insan kaynaklarına yönelik iç kayıtların sistematik tutulmamasından kaynaklanıyor. Aslında regülasyonların temel odak noktası da kripto varlık hizmet sağlayıcı olan şirketlere mali ve teknik bazı kontrol şartları getirmek üzerine. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların yapmış olduğu hizmetlerin dinamikliğine uygun bir hesap verebilirlik mekanizmasının ve yeni bir denetim usulünün geliştirilmesi zorunluluk arz etmekte. Bilhassa bilişim sistemlerinin iç kullanımı ve dış hizmet sağlayıcılarla ilişkisinin katı kurallara tabi tutulması kaçınılmaz gözükmekte. Bu blog yazısında bunları genel hatları ortaya koymaya çalıştım. Başka güvenilir belgeler ortaya çıktıkça regülasyon perspektifinden konuyu irdelemeye devam edeceğim.

Referanslar

[1] FTX TRADING LTD., et al.,1 Debtors. Chapter 11 Case No 22-11068-JTD